Biz yokluklardan geldik!

Tazminat olarak damper malzemesi aldı, 30 senede sektörde söz sahibi oldu. Ege Bölgesi’nde lider, ülkenin sayılı üreticileri arasında…

Röportajı Hazırlayan: Ahmet USMAN/Dünya Gazetesi

5 kardeşin en büyüğü olduğunu söyleyen Zeynel Arslan, iş hayatına 13 yaşında Zonguldak’ta berber çıraklığı ile başladığını belirtti. Daha sonra bir aile dostlarının yönlendirmesiyle İstanbul’a gelerek Türkiye’nin en eski damper firması olan Hidromak’a çırak olarak girdiğini dile getiren Arslan, “Orada mesleğe dair her şeyi öğrendim. Senelerce çalıştım. Askerden sonra da Hidromak maceram sürdü. Hidromak’ın bir müşterisi Çanakkale’ye bağlı Çan ilçesinde birlikte damper üretimi yapmayı teklif etti. Bana da bu teklif çekici göründü ve Çan’da damper üretimine başladık” dedi.

İşe başladığında hiç sermayesi olmadığını söyleyen Arslan, “Fabrikadan ayrılırken tazminat olarak para yerine 1-2 damper yapacak kadar malzeme aldım. Kiraladığımız yer iki zeytin ağacı arsasında, 50 metrekarelik bir atölye idi. Yağmur yağdığında bütün su içeri giriyordu. 3 ortak her işi yapıyorduk. Hem patron hem de çalışanlardık. Ürettiğimiz damperler 50 metrekarelik yere sığmayacağı için imalatı atölyenin önünde yapıyorduk. 12 Eylül Darbesi döneminde işler durdu. Hiç sipariş alamaz, ürettiğimizi satamaz duruma geldik. Bu dönemde ortaklarım da ayrıldı, yalnız kaldım” diye konuştu.

Çan’da tanışıp arkadaş olduğu banka müdürü ile işlerini kömür işletmesi nedeniyle damper pazarının canlı olduğu Soma’ya taşımaya karar verdiklerini dile getiren Arslan, “Soma Sanayi Sitesi’nde 150 metrekarelik bir yerimiz oldu. Burası moral açısından da bana çok iyi geldi. Artık en azından yağmurda ıslanmadan, soğukta üşümeden çalışabilecektik. Düşündüğümüz gibi orası işlerimizi hızla büyüttüğümüz bir yer oldu. O mekan yetmemeye başlayınca da bu kez Kınık Organize Sanayi Bölgesi’nde bin 200 metrekarelik yer aldık. Temelimizi attık, üretime başladık ama burada hiç tesis yoktu. Benim de içimde hep çok daha büyük bir tesis kurma hayali vardı. Bunu da Aliağa Organize Sanayi Bölgesi (ALOSBİ)’ne kurduğumuz mevcut tesisimizle hayata geçirmiş oldum” dedi.

ALOSBİ’de arsayı 2006’da aldığını, 2008’de de imalata başladığını vurgulayan Arslan, “İstanbul’da çalıştığım dönemde orada küçük bir ev almıştım. Soma’da çalışırken bankaya borçlandım, ödeme sıkıntısı yaşadım. Bunu aşmak için de İstanbul’da çok değer verdiğim o evi satmak zorunda kaldım. Bankaya borçlarımı ödedim ve o zamandan bu yana banka kredisi kullanmadım. Ticaret, sanayi zor işler… Türkiye’nin genel ekonomisi de o dönemlerde çok istikrarsızdı. Mevcut fabrikayı da öz kaynaklarımızla kurduk. Zorlandık ama iş öyle aktı ki, bu destekle ciddi bir sıkıntı yaşamadan tesisi kurmuş olduk. Onaylı üst yapıcısı olduğumuz Ford ve BMC bize çok iyi işler gönderdi” diye konuştu.

Çan’da ilk atölyeyi kurdukları zaman ayda ancak 5-6 damper yaptıklarını belirten Arslan, şunları söyledi: “Dorse imalatına Kınık’ta Z.ARSLAN markası ile başladık. Şimdiki tesisimizde toplam yıllık 650 dolayında damper ve dorse imal ediyoruz. Çan’da 50 metrekarelik bir kulübemiz varken, bu tesisimiz 13 bin 500 metrekaresi kapalı olmak üzere 25 bin metrekare alan üzerine kurulu. 3 kişiyle yola çıkmıştık, bu tesisimizde 100 kişi çalışıyor. Tüm bunların sırrı dürüstlükte gizli. Müşterimize karşı hep dürüst olduk, işimizi sağlam yaptık ve çok çalıştık. Piyasada Arslan Damper’in ürünlerinin pahalı olduğunu söyleyenler çıkabilir, fakat çürük olduğunu söyleyen çıkmaz.”

İşe başladığı dönemlerden bu yana piyasada en çok iş yapış şeklinin değiştiğinden yakınan Arslan, “Biz yokluklardan geldik. Ama o dönemde sözünüzle iş yapabiliyordunuz. Senetlerin ödenmesinde şimdiki gibi sıkıntı yaşanmıyordu, iş dünyası arasında güven vardı. Eskiden borcunun günü geçen iş sahipleri sıkıntı duyarlardı, şimdi herkes bağışıklık kazandı. Yeni yasal düzenlemeler de bunları önleyeceği yerde, tam tersi olarak cesaretlendiriyor. Bu nedenle bu dönemde güçlü olmanız gerekiyor. Şu an işlerin büyük bölümünü çocuklarım yönetiyor. Onların işi benimkinden çok daha zor” diye konuştu.

Damper ve dorse olarak iki ana üretim kalemleri olduğunu vurgulayan Arslan, “Bunlar dışında küçük araç üzeri uygulamalar, römork, hook-lift, demir profil taşıma aracı, tüp aracı, hidrolik sıkıştırmalı çöp aracı gibi ürünlerimiz de var. Sadece damper ve dorsede 20’ye yakın model üretiyoruz. Yarım Boru Damper ve Yarım Boru Dorse ana kalemimiz. Bizim asıl işimiz, çıkış noktamız hafriyat damperi. Yarım Boru Damper piyasada daha önce bilinmiyordu. Biz İsveç’ten Hardox aşınma plakalarını getirdiğimizde insanları ikna etmekte zorlanıyorduk. Şimdi üretimimizin yarısı Hardox damperlerden oluşuyor. Hafriyat damperleri aşınma çeliğine dönüşürken ben en iyisini seçtim. Hiç değiştirmedim Hardox plakaları. Ve şimdi üretimimizi artıran önemli unsurlardan birisi. Son dönemde yıllık üretimimiz damperde 500, dorsede 150’yi buluyor. Ege’de bu konuda en yüksek üretimi gerçekleştiren firmayız. 100 kişiye istihdam sağlıyoruz. Amacımız daha fazla insana iş imkanı sağlamak.” diye konuştu.

Müşterilerinin yaklaşık yüzde 80’ini daha önce kendilerinden alım yapan kişi ve kuruluşların oluşturduğunu anlatan Arslan, “Sektörde uzun yıllardır faaliyet gösteriyorsanız ve kalite standardınız bilinir hale gelmişse müşteriler sizi buluyor. Bizde seri üretim neredeyse yok denecek kadar az. Müşteri bize geliyor, nasıl bir araç istediğini söylüyor. Biz de onların çalışma sahasını inceliyoruz, müşterimizle birlikte ihtiyacı olan makineyi belirleyip üretime geçiyoruz. Sadece bazı standart ve talebi çok olan dorse ürünlerini sipariş olmadan üretiyoruz” dedi.

BMC ve Ford’un onaylı üstyapı tedarikçisi olduklarını belirten Arslan, “Dışarıdan gelen siparişler yanında bu iki markada direkt fabrikaya da hizmet veriyoruz. Satışlarımızın yarısından fazlasını bu şekilde yapıyoruz. Çünkü bu tür satışlarda toplu sipariş geliyor. Biz direkt ihracat yapmıyoruz ama yaptığımız ürünlerin bir kısmı imalatçı ya da aracı kuruluşlar vasıtasıyla yurtdışına satılıyor. Diğer şasi araç üreten firmalarla görüşmelerimiz devam ediyor. Kısa süre içerisinde özellikle Ege Bölgesinde sektörün önde gelen üreticilerinin çözüm ortağı olmayı hedefliyoruz. ” dedi.

Teknolojiyi takip ettiklerini, sürekli yenilikler peşinde olduklarını ifade eden Arslan, “Son dönemde ürettiğimiz dorselerde teknik ilerlemenin yanında estetik özelliklere de daha fazla dikkat etmeye başladık. Ürettiğimiz dorseleri güzelleştirecek yatırımlar yaptık. Daha önce kullandığımız ABS yerine daha güvenli olan EBS fren sistemine geçtik. Yarım boru damper dorselerde arka tamponu katlanır olarak yaparak yük boşaltırken avantajlı olmasını sağladık. Daha çok iş makinelerinin transferinde kullanılan Lowbet imalatına başladık” diye konuştu.